Najstarsze ślady osadnictwa człowieka na terenie wyspy Wolin datowane są na okres młodszej epoki kamienia. Wraz z początkiem okresu Wielkiej Wędrówki Ludów (IV-VI w. n.e.), na wyspę Wolin zaczęli docierać Słowianie.

Wolin był największym portem na Bałtyku. Dopiero gdy powstały takie miejsca, jak Kołobrzeg, Szczecin czy Gdańsk, Wolin zaczął tracić na wartości i szybko stał się portem uznawanym za gniazdo słowiańskich piratów, nazywanych chąśnikami, którzy napadali i łupili np. Duńczyków. Gród Wolin był tak bogaty, że Duńczycy w ramach odwetu zdobyli jedynie podgrodzie, rezygnując z dalszego oblężenia.

Niestety, po II w. św. miasto zostało zniszczone w 70%.
Wyspa Ostrów (Wioska Wikingów)

Raz w roku Ostrów staje się sercem i jedną z największych atrakcji turystycznych nie tylko miasta, ale całej wyspy Wolin. 'Wolin' zaczyna się często pojawiać na ustach nie tylko Polaków – festiwal ten przyciąga również zagranicznych gości lubujących się w historii.

Zjazd wikingów z Polski i z całego świata odbywa się tu corocznie, na przełomie lipca i sierpnia od 1993 roku. Na czas Festiwalu na wyspie Ostrów jest budowana tzw. Wioska Wikingów, w której odbywa się główna impreza. Wizyta w skansenie jest jak podróż wehikułem czasu do wczesnego średniowiecza - w domach wzniesionych dokładnie tak jak przed tysiącem lat (bez gwoździ) zamieszkają ludzie żyjący i pracujący tak, jak wczesnośredniowieczni mieszkańcy Wolina.

Zobaczymy więc z bliska, jak toczono wtedy garnki, jak łowiono ryby, spróbujemy jak smakuje prawdziwy, wypieczony na kamieniu podpłomyk.

Wioskę Wikingów na Wyspie można zwiedzić: do czerwca skansen czynny w godz. 10-16, w lipcu i sierpniu od 10 do 20.

Dojazd: ze Szczecina do Wolina jest ok. 90 km; z obwodnicy miasta skręcamy (jeszcze przed mostem) za znakami na Wolin, ignorujemy skręt do miasta i wjeżdżamy do wsi Recław. Tu za znakiem w prawo do mostu na wyspę i do skansenu.

Stanowiska archeologiczne wokół miasta: Wzgórze Wisielców, Srebrne Wzgórze, Wzgórze Młynówka

Na ulicy Niedamira weszliśmy na żółty szlak prowadzący do Rezerwatu Archeologicznego Wzgórze Wisielców.

Jest on położony na wzgórzu o tej samej nazwie, z najwyższym szczytem wznoszącym się nad miastem na wysokość 21 m n.p.m.

Rezerwat obejmuje cmentarzysko kurhanowe pochodzące z wczesnego średniowiecza. Na samej kulminacji wzgórza odkryto grób skazańca z XII w. Nazwa Wzgórze Wisielców jest późniejsza i wiąże się z odbywającymi się tu kaźniami przestępców i korsarzy.

Szczytem wzgórza, pomiędzy młodnikami sosnowymi dochodzimy do pomnika słowiańskiego Boga Trygława, odsłoniętego w 1967 w rocznicę 1000-lecia przyłączenia Wolina do państwa Polskiego. W dole możemy zobaczyć Amfiteatr.

Oprócz obiektów o znaczeniu archeologicznym i historycznym na Wzgórzu Wisielców znajdziemy też całkiem współczesne budowle, takie jak stalowe maszty.

Srebrne Wzgórze (Srebrna Góra) jest położone pół kilometra na północ od centrum Wolina. Nazwane tak zostało już w 1378 r. Na wzniesieniu znajduje się rezerwat archeologiczny utworzony na miejscu dawnej osady rzemieślniczo-handlowej, pochodzącej z IX-XII w., zawierający ślady dawnego grodziska z tamtego okresu. Znaleziono tutaj liczne, cenne znaleziska srebrne oraz monety, odkryto wały ziemne i umocnienia.

Wzgórze Młynówka - oddalone jest od centrum Wolina o około 1 km w kierunku północnym. Archeolodzy odkryli tu cmentarzysko słowiańskie, datowane na IX - XII w. Obejmuje ono kilkadziesiąt pochówków szkieletowych i ciałopalnych.

Wiatrak holenderski Wolin

Od centrum, dochodząc do ul. Jaracza i idąc lekko pod górę, mijamy po lewej stronie cmentarz miejski; po prawej mamy nowe budynki mieszkalne z charakterystycznym, niebieskim dachem jednego z nich.

Na szczycie wzniesienia naszym oczom ukazuje się przepiękny widok - wiatrak holenderski z XIX w. na tle pól.

Wiatrak pełni dziś rolę młyna przemysłowego.

Na zachodnim obrzeżu miasta - patrząc dalej na zachód widzimy jedno z najwyższych wzniesień Wolina - łagodne wzgórze o wysokości 15 m n.p.m.

Most obrotowy - Wolin

Przy ulicy Zamkowej możemy wejść na most obrotowy, łączący Wolin z pobliskim Recławiem.

Most ten zasługuje na uwagę ze względu na specyficzną konstrukcję. Otóż jest on zbudowany tak, że aby przepuścić przepływające jachty i niewielkie statki nie podnosi się, jak mosty zwodzone, a zamiast tego jego fragmenty obracają się poziomo wzdłuż specjalnych prowadnic.

Każdego dnia w określonych godzinach (około południa) ruch na moście jest zamykany na kilkanaście minut celem wykonania manewru otwarcia.

Z mostu w stronę Wolina roztaczają się piękne widoki – można podziwiać nabrzeże czy też park.

Po wyjściu z parku znajdujemy się na nabrzeżu, idąc w prawo dochodzimy do końca deptaka - roztacza się stąd widok na dawny port, odkryty w 1985 r., w czasie prac wykopaliskowych.

Port ten funkcjonował od IX do XII w., a więc w czasach największej świetności Wolina.

W tej chwili pełni on jedynie rolę rekreacyjną - przybijają tam liczne jachty.

Most przęsłowy - Wolin

Nowoczesny obiekt - most z najdłuższym w Polsce przęsłem łukowym, wynoszącym 165m.

Jest to jeden z czterech mostów łączących wyspę Wolin ze stałym lądem (trzy pozostałe to: most obrotowy oraz most kolejowy - oba także w obrębie miasta Wolin - oraz most zwodzony na północy wyspy, w Dziwnowie).

Most jest fragmentem nowoczesnej obwodnicy, omijającej centrum Wolina i biegnącej w kierunkach Szczecin - Świnoujście.

Po drugiej stronie mostu leży wieś Recław.

Plaża w Wolinie

Stojąc na południowo-zachodnim stoku Wzgórza Wisielców mamy wspaniały widok na rozciągającą się u podnóża zatokę (rozlewisko Dziwny) oraz jedyną w obrębie miasta Wolin plażę.

Sama plaża, ze względu na swoje niewielkie rozmiary i maleńkie, drewniane molo sprawia bardzo miłe, kameralne wrażenie. Z prawej strony widać zarys półwyspu Rów, z lewej - stały ląd (Gogolice, Zagórze).

Szczególnie interesująca jest część plaży podchodząca pod Wzgórze Wisielców – jej dwie odnogi idą najpierw osobno, a potem, na górze łączą się ze sobą tworząc w środku zieloną wysepkę w kształcie serca.

Stojąc na małym, drewnianym molo, z lewej strony mamy widok na farmę wiatraków w Zagórzu. Po prawej stronie znajduje się natomiast Półwysep Rów - trzy kilometry dzikich, porośniętych trawą i trzcinami trzęsawisk. Tylko z rzadka gdzieniegdzie można zobaczyć jakąś kępę krzewów lub samotne drzewo. Żadnych dróg, tylko kilka ścieżek. Jedyna rzecz odnotowana na mapach w tym rejonie to tzw. „użytek ekologiczny Półwysep Rów”.

Półwysep Rów jest jedną z największych atrakcji natury na wyspie Wolin - dziki i nieznany dla ludzi, jest za to tym lepszą ostoją dla ptaków.

Elewator zbożowy

Idąc ulicą Polną można dojść do elewatora zbożowego z początku XX w..

Obiekt ten, ze względu na swoje położenie przy wjeździe do miasta nad samą rzeką Dziwną, a także na okazałą sylwetkę stanowi swojego rodzaju wizytówkę Wolina.

Niestety sam elewator nie jest udostępniony do zwiedzania.

Muzeum Regionalne im. A. Kaubego – Wolin, ul. Zamkowa 24

Nieopodal elewatora po lewej stronie przy ulicy Zamkowej, skręcając w nią w prawo, dojdziemy do Muzeum Regionalne im. A. Kaubego.

Możemy się tam zapoznać z burzliwą historią miasta, będącego dawniej siedzibą Wikingów.

Oprócz obejrzenia eksponatów, map i opisów, na życzenie zwiedzających, można wysłuchać magnetofonowego przewodnika (dostępnego w kilkunastu językach).

Jak się okazuje, można także dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy o dzisiejszym Wolinie.

Kościół Św. Mikołaja

Przechodząc z Rynku przez plac targowy dochodzimy do gotyckiego kościoła św. Mikołaja, patrona kupców i żeglarzy.

Kościół zbudowano w XIII w. Został on prawie doszczętnie zniszczony podczas II wojny światowej. Warto powiedzieć, że władzom miasta niespecjalnie spieszyło się z jego odbudową, bo nastąpiło to dopiero w 1993 r. Do tego czasu, przez blisko 50 lat, były tu kompletne ruiny. Być może dlatego, że pogaństwo bardzo długo pozostawało w świadomości ludzkiej, szczególnie w takich miejscach jak Wolin, Ślęża czy Góra Chełmska pod Koszalinem. I pewnie dlatego tak szybko przyjął się powrót do dawnych wierzeń w postaci Festiwalu Wikingów (co roku na plaży wolińskiej odbywa się również organizowany przez Słowiańską Wiarę obrzęd Nocy Kupały). Wyszło to jednak na dobre władzom miasta, gdyż festiwal wikingów zdobywa z roku na rok coraz większą popularność, a co się z tym łączy – turyści chcą oglądać atrakcje, których gdzie indziej nie ma – w związku z tym w samym mieście stoi kilka rekonstrukcji posągów dawnych bóstw pogańskich. Stojący tuż obok kościoła św. Mikołaja posąg Świętowita jest powiększoną rzeźbą znalezionej w tym miejscu statuetki, pochodzącej z drugiej połowy IX w. Samą statuetkę można obejrzeć w Muzeum Regionalnym.

Ratusz z XIX wieku w Wolinie, Ul. Zamkowa 23

Nieopodal wyspy Ostrów idąc w stronę ulicy Zamkowej przechodząc koło Muzeum Regionalnego dojdziemy do Ratusza. Wybudowany został w 1881 r. i przejął rolę siedziby władz regionalnych, którą pełni do dziś po wcześniejszym Ratuszu Miejskim, którego zarys fundamentów możemy znaleźć po drugiej stronie ulicy Zamkowej, na Rynku.

Zabytkowe kamieniczki w okolicach Rynku

Niedaleko budynku poczty po lewej stronie jest ulica Wojska Polskiego.

Zaraz na rogu, po prawej stronie, mamy zabytkowe kamieniczki mieszczańskie z XIX w.

Jedna z nich była niedawno remontowana i odrestaurowana, co w tym konkretnym przypadku nadaje jej dodatkowego blasku i uroku.

Średniowieczne mury obronne i bastiony – pozostałości dawnego Wolina.

W okolicach nabrzeża istniały tu niegdyś mury obronne otaczające miasto oraz wysunięte przed nie pięć bastionów z artylerią broniącą dostępu do miasta. Wszystko to stanowiło elementy regularnego systemu obronnego, wybudowanego wokół Wolina w XVII w. przez Szwedów.

Po likwidacji fortyfikacji w 1680 r. Wolin stał się miastem otwartym aż do 1710 r., kiedy to zagrożenie atakiem pruskim zmusiło Szwedów do ponownej budowy umocnień.

Ślady w/w systemu obronnego można znaleźć w wielu miejscach w pobliżu nabrzeża.

Jednym z takich miejsc są właśnie okolice ul. Polnej.

Zabytkowy budynek Poczty w Wolinie, ul. Zamkowa 21

Zaraz obok ratusza w Wolinie możemy zobaczyć stary ciekawy architektonicznie zabytkowy budynek poczty z XIX wieku.

[ link ]